بنام خدا

گنبد سلطانیه  

 یكی از شاهكارهای معماری ایرانی - اسلامی گنبد سلطانیه است که نه تنها در ایران بلكه در جهان شهره است ، در بیست نهمین اجلاس عمومی جهانی سازمان یونسكو در دوربان ژوییه 2005 بنای گنبد سلطانیه به اتفاق آرای كشور های حاضر در این كمیسیون به ثبت میراث جهانی رسید .در این اجلاس كه با حضور سفیران 176 كشور جهان و 700 كارشناس برجسته منعقد شد همه حاضران بدون هیچ مخالفتی به ثبت این اثر رای موافق دادند بدین ترتیب این گنبد پس از تخت جمشید ، زیگورات چغازنبیل ، میدان نقش جهان ، پاسارگاد ، تخت سلیمان ، ارگ بم به عنوان هفتمین اثر ثبت شد كه سال 2008 نیز بیستون به عنوان هشتمین اثر ایرانی در این كمیسیون ثبت جهانی شد ، قابل ذكر هست كه ایران از معدود كشور هایی هست كه شهر های آن در این سازمان ثبت جهانی شده اند شهر های اصفهان و یزد نیز در سازمان میراث جهانی ثبت شده اند.

در 30 كیلومتری جنوب زنجان و در مسیر محور ارتباطی و تاریخی حد فاصل فلات مركزی ایران و صفحات شمال غربی كشور دشتی پهناور آوردگاه سپهر آسمان با بنایی بسیار بزرگ و گنبدی نیلگون و بس بلند موسوم به سلطانیه گردیده است .

پروفسور آرتور پوپ که عمری را به شیفته گی تمام صرف کندوکاو در معماری ایران زمین سپری کرد . در مورد بناهای آرامگاهی در ایران تحقیقات گسترده ای را انجام داده است که قسمتی از آن را که از کتاب معماری ایران وی گرفته شده است در سرآغاز توصیف این گنبد می نویسد : " فرمانروایان محلی ، بازرگانان و افراد بشر دوست – که در میانشان زنان کم نبودند – برای ایجاد کاروانسرا ها ، پل ها ، بازارها ، کتابخانه ها ، آرامگاه ها و باغ ها بانیان سخاوتمندی بودند . بناهای معروفشان ساختمان های شخصی بودند و مبین قدرت ، شخصیت ، رقابت ، ذوق و مقام آنان . بنابراین از نقش مهمی که آرامگاهها در معماری ایرانی داشته اند نباید تعجب کرد ، نقشی چنان حیاتی که گاه نخستین کار فرمانروایان پس از بر تخت نشستن اقدام به ساخت آرامگاهش بود شاید در مقام کاری برای اثبات جاودانگی .برای ایرانیان چشم انداز های عظیم برف پوش ، دره هایی به پهناوری یک ایالت و جلگه های پهن و درخشان مستلزم ایجاد بناهایی متناسب با این شکوه و عظمت طبیعی است در چنین ساحتی ، که بناهای معمولی در برابرش ناچیز می نمایند ، تمایل به استفاده ی جسورانه از مقیاس ناگزیر بود وظیفه دائم معماری ایرانی پر کردن شکاف هولناک میان دو دنیای خاکی و افلاکی به هر دو صورت طبیعی و نمادی است . آن مهم به وسیله ی بناهایی که سر به آسمان می آسایند عملی گردید.گنبد آسمان با گنبدهای بزرگی مورد تقلید قرار گرفت که پیوسته امکان عبادتی جادویی را برای تقاضای نعمت ، برکت و قدرت فراهم ساخن."